Leczenie niedoczynności tarczycy – cz 1

Wstęp

We wrześniu 2014 zostały opublikowane rekomendacje Amerykańskiego Towarzystwa Tarczycowego (The American Thyroid Association- ATA) dotyczące leczenia niedoczynności tarczycy. Problem niedoczynności tarczycy dotyczy bardzo dużej grupy ludzi. Są to m.in. Pacjenci z chorobą Hashimoto, po przebytej operacji tarczycy, po terapii jodem radioaktywnym. W większości przypadków udaje się dobrać odpowiednią dawkę i Pacjent odczuwa poprawę oraz powrót do stanu zdrowia, do okresu sprzed niedoczynności tarczycy. Niekiedy jednak pomimo leczenia Pacjenci zgłaszają utrzymywanie się objawów stanowiących dla nich znaczny dyskomfort (wzrost masy ciała, senność, zmęczenie, sucha skóra). Rozpoczynamy cykl artykułów dotyczących prawidłowego leczenia farmakologicznego w oparciu o aktualne zalecenia ATA. Pierwsza część poświęcona jest lewotyroksynie, najczęściej stosowanemu lekowi w niedoczynności tarczycy. W artykule zostanie przedstawione: kilka podstawowych informacji z fizjologii, jak oceniać skuteczność leczenia L-T4, czy wybór preparatu ma znaczenie, o której godzinie przyjmować lek. W kolejnych częściach publikowanych w następnych artykułach m.in. co wpływa na wchłanianie leku, co zrobić jeśli pacjent nie toleruje lewotyroksyny (tyroksyny=L-T4), jak leczyć kobiety w ciąży, dzieci, osoby starsze i wiele innych zagadnień. Pełna lista tematów znajduje się na końcu poniższego artykułu. Jesteśmy przekonani, że cykl artykułów pozwoli odpowiedzieć na liczne pytania Pacjentów i wypełni lukę informacyjną.

Kilka słów o fizjologii

Podstawowym lekiem wykorzystywanym w terapii niedoczynności tarczycy jest lewotyroksyna. Wśród leków są m.in. Euthyrox, Letrox, Eltroxin i wiele innych preparatów produkowanych przez różne firmy. Dzięki swoim właściwościom (tzw. czas półtrwania) lek można podawać raz na dobę. Większość chorych w trakcie prowadzonego leczenia uzyskuje optymalne wyrównanie hormonalne i poprawę samopoczucia. Pozostaje jednak grupa osób, która nie odczuwa pełnej poprawy w trakcie leczenia L-T4.
Wchłanianie leku wynosi 70-80% u osób zdrowych. Czas półtrwania: 7 dni. Zdrowa tarczyca produkuje około 85ug L-T4. Hormonem tak naprawdę działającym jest trójjodotyronina (T3) powstająca z tzw. konwersji tyroksyny. Większość (około 80%) T3 powstaje z konwersji obwodowej T4 do T3. W trakcie prowadzonego leczenia stabilizacja stanu hormonalnego jest osiągana po około 6 tygodniach leczenia stałą dawką L-T4. Po takim okresie przyjmowania stałej dawki możemy obiektywnie oceniać TSH i fT4. U niektórych pacjentów w trakcie leczenia L-T4 obserwuje się niższe wartości fT3 (niż przed chorobą- np. przed usunięciem tarczycy) pomimo osiągnięcia prawidłowego T4.

Czy możemy kierować się samymi objawami w trakcie leczenia L-T4?

Objawy takie jak sucha skóra, zaparcia, nietolerancja zimna, spowolnienie myślenia, przybieranie na wadze, uczucie obrzmienia, wolna czynność serca mogą sugerować niedobór hormonów tarczycy. Nie można ich jednak traktować w oderwaniu od wyników badań hormonalnych. Tym bardziej, że część z nich jest niespecyficzna i może wynikać z innych chorób. Należy je jednak brać pod uwagę i nawet przy prawidłowych wynikach badań można rozważyć zwiększenie dawki L-T4 dopóki stężenie TSH mieści się w granicach normy. Przykład: jeśli pacjentka ma stężenie TSH wynoszące 3, czyli w normie i zgłasza objawy wskazujące na zbyt małą dawkę L-T4 można ją zwiększyć. Nie możemy jednak w trakcie zwiększania dawki uzyskać stężenia TSH poniżej dolnej granicy normy.

Czy możemy wykorzystywać inne parametry do oceny skuteczności leczenia L-T4?

W trakcie leczenia L-T4 zmianie ulegają niektóre parametry biochemiczne. Dlatego zastanawiano się czy mogą one być pomocne do oceny skuteczności leczenia. Takimi parametrami są np.: stężenie cholesterolu, SHBG. W chwili obecnej powyższe badania traktujemy raczej jako pomocnicze w wątpliwych sytuacjach.

Czy wybór preparatu L-T4 ma znaczenie?

Wszystkie preparaty lewotyroksyny dopuszczone do sprzedaży są sprawdzone pod kątem skuteczności ich działania. Z praktycznego punktu widzenia można rozpoczynać terapię od każdego dostępnego w Polsce preparatu. Niektóre z nich mają przewagę polegającą na dostępności bardzo wielu pośrednich dawek co umożliwia dobranie odpowiedniej dawki bez łamania tabletki (np. 88 ug/d jeśli jest taka potrzeba). Preparaty mogą różnić się również zawartością nośnika i w np. nie zawierać laktozy, która może być źle tolerowana przez niektórych Pajentów. Istotny problem stanowi zmiana preparatu w trakcie już prowadzonego leczenia. Może się okazać, że taka zamiana (na ta samą dawkę innego preparatu) spowoduje zwiększenie lub zmniejszenie stężenia leku. Dlatego jeśli lekarz decyduje się na taką zmianę powinien zlecić kontrolę hormonalną, najlepiej po 6 tygodniach od zmiany preparatu. W niektórych sytuacjach powinno się unikać zmian leku, ponieważ wahania stężenia hormonów są zdecydowanie niewskazane. Dotyczy to następujących sytuacji: kobieta w ciąży, dzieci z wrodzoną niedoczynnością tarczycy (szczególnie przed 3 r.ż) i osoby po operacji raka tarczycy.

Czy preparaty składające się z L-T4, żelatyny, gliceryny i wody mają przewagę?

Ponieważ na wchłanianie leku ma wpływ wiele czynników, np. kawa, leki stosowane w chorobie wrzodowej (tzw. blokery pompy protonowej jak gasek, prazol itd.) prowadzone są próby stworzenia takiej postaci, dla której te czynniki nie miałyby tak dużego wpływu. Jedną z postaci leku jest L-T4 w otoczce żelowej. W badaniach włoskich (dominujące spożycie porannej kawy) stwierdzono lepsze wyniki w trakcie leczenia preparatami w otoczce żelowej w porównaniu ze standardowymi. Jednak w chwili obecnej jest zbyt mało doświadczeń aby rekomendować zmianę na taką formułę leku.

O której godzinie przyjmować L-T4, czy można wieczorem.

Przyjęty lek jest wchłaniany w optymalnej sytuacji (prawidłowo przyjęty) w 70-80%. W przypadku przyjęcia leku z posiłkiem wchłanianie leku ulega znacznemu zmniejszeniu (wg niektórych badań do 60%). Zmniejszenie wchłaniania leku występuje także po wypiciu kawy. Optymalną przerwą między porannym przyjęciem leku a pierwszym posiłkiem jest 60 min. Jeśli dla pacjenta jest to trudne do zrealizowania można wdrożyć przyjmowanie leku przed snem, ale przerwa od ostatniego posiłku nie powinna być krótsza niż 3 godziny. Można również poranną przerwę nieco skrócić, ale przerwa powinna być zawsze taka sama i posiłek nie powinien zawierać produktów istotnie wpływających na wchłanianie leku (np. soja).

W kolejnych cyklach artykułu omówione zostaną następujące tematy:

• Które leki, suplementy nie powinny być stosowane z L-T4 z uwagi na wpływ na wchłanianie leku?
• O jakich chorobach z zakresu chorób żołądka i jelit należy myśleć jeśli Pacjent wymaga zdecydowanie większych dawek L-T4?
• Jakie leki wpływają na zapotrzebowanie na L-T4?
• Co jeszcze może wpływać na zmianę zapotrzebowania na L-T4?
• Jak powinniśmy dawkować L-T4, kiedy stopniowo zwiększamy, kiedy od razu podajemy dużą docelową dawkę?
• Jakie mogą być objawy przedawkowania L-T4?
• Jakie są objawy niedostatecznej dawki L-T4
• Co należy zrobić w przypadku nietolerancji L-T4?
• Jak towarzyszące choroby (np. choroba wieńcowa) wpływają na dobór dawek?
• Jakie dawki powinny przyjmować osoby starsze?
• Jak powinny być leczone kobiety w ciąży?
• Jak powinny być leczone dzieci?
• Co powinno być zrobione jeśli TSH jest nadal podwyższone w związku ze złym przyjmowaniem leku lub nietolerancją?
• Jak Pacjent powinien odczuwać poprawę w trakcie skutecznego leczenia?
• Czy można stosować L-T4 u osób z prawidłową czynnością tarczycy?
• Czy można, warto stosować ekstrakty tyroksyny, trójjodotyroninę?

protask

14 odpowiedzi na “Leczenie niedoczynności tarczycy – cz 1”

  1. Asia0792 pisze:

    Witam. Stwierdzono u mnie niedoczynność tarczycy. Lekarz powiedział że to może być choroba Hashimoto ale nie wyklucza nowotworu. Mam 23 lata, chciałabym się zapytać jakie jest ryzyko wystąpienia nowotworu tarczycy w moim wieku, mam się bać że okaże się że jest złośliwy? Bardzo proszę o pomoc, umieram z nerwów.

  2. tarczyca.info pisze:

    Na jakiej podstawie lekarz stwierdził, że może to być nowotwór. Nie ma podstaw aby mówić o ryzyku nowotworu tylko i wyłącznie z powodu rozpoznania niedoczynności tarczycy. Obecnie najczęstszą przyczyną niedoczynności tarczycy jest choroba Hashimoto

  3. lejdid pisze:

    Po ukaszeniu kleszcza wystapil u mnie rumien. Chcialam zapytac o porade odnosnie odpowiedniego antybiotyku. Od kilku lat zmagam sie z problemami z tarczyca, niedoczynnosc i Hashimoto’s. Wyczytalam ze pochodne doksycykliny moga powodowac nowotwory tarczycy. Czy cefalosporyny bylyby bezpieczniejszym zastepstwem doksycykliny?
    bardzo prosze o odpowiedz, pozdrawiam.

  4. tarczyca.info pisze:

    Jeśli są wskazania do leczenia pochodnymi doksycykliny to należy w/w leczenie rozpocząć.

  5. Krystyna2 pisze:

    Dzień dobry
    Leczę tarczycę od wyników: TSH 7,82; FT3 i FT4 w normie – zażywam Euthyrox N 25 (pół tabletki co II dzień) od roku. Miesiąc temu miałam TSH
    4,45, a teraz 5,5. Czemu takie skoki? Czy powinnam zwiększyć dawkę leku?
    Prosze o podpowiedź.

  6. tarczyca.info pisze:

    Dawkę dostosowujemy do zapotrzebowania. Jeśli chodzi o TSH to nie są to skoki. Zresztą dawka 12.5ug co drugi dzień nie spełnia kryteriów leczenia u dorosłej osoby. Proszę skontaktować się z prowadzącym endokrynologiem celem ustalenia rozpoznania i dalszego postępowania.

  7. pablos88 pisze:

    Witam, choruję na niedoczynność tarczycy. Na początku brałem tylko eutyrox tak jak lekarz przepisał, w pewnym momencie trafiłem na kilka publikacji odnośnie jodu przy leczeniu tarczycy. Przez miesiąc próbowałem leczyć tarczycę płynem lugola, selenem niestety po zrobieniu badań wyszło na to że poziom tsh skoczył do 9.8 czy jedyną szansą na leczenie jest eutyrox 200 tak jak do tej pory brałem?

  8. tarczyca.info pisze:

    Najlepiej byłoby dokładnie opisać dotychczasowy przebieg leczenia z dawkami i TSH. Zapraszamy w tym celu na portal http://www.pytamdoktora.pl. Można na nim uzyskać szczegółową odpowiedź na każde pytanie z działu endokrynologii.
    Forum tarczyca.info pozostaje miejscem dyskusji dla Pacjentów z chorobami tarczycy moderowanym przez prowadzącego portal.

  9. edzia670 pisze:

    witam prosze o interpretacje wynikow ponieważ wizyte mam dopiero za miesiac a spac po nocach z tego wszystkiego nie moge 🙁 🙁 TSH <0,005 (NORMA 0,27-4,2) FT4 43,07 pmol/I (norma 12-22) P-ciala p/peroksydazie tarczycowej 67,6 IU/ml (norma <34,0) P-ciala p/tyreoglobulinie <10 IU/ml (norma <115) USG tarczyca niejednorodna z licznymi przestrzeniami hipoechigennymi ze znacznie wzmozonym przeplywem

  10. Dominika22 pisze:

    Witam
    Mam 22 lata, problemy ze zdrowiem spowodowały, że w końcu zrobiłam badania na tarczycę. Wizytę u endokrynologa mam za jakiś czas, chciałabym jednak prosić o interpretacje wyników

    Miałam robione badania na:
    1. Wapń całkowity 2.53 (normy 2.15-2.50)
    2. fT-3 wartość 2.44 ze strzałką w dół (normy 2.57-4.43)
    3. fT-4 wartość 0.86 ze strzałką w dół (normy 0.93-1.70)
    4. Anty-TG 484.5 ze strzałką w górę (normy do 115.0)
    5. Anty-TPO 123.9 ze strzałką w górę (normy do 32.0)
    6. Kortyzol (robiłam rano) 468.5 (normy rano: 221.690.0, wieczorem poniżej 166.0)
    7. Witamina 25-OH D2+D3 wartisc 15.86 (wyszedł niedobór, bo od 10-30)
    8. Sód i potas w porządku, choć potas mógłby byś lepszy
    no i
    9. TSH – III wartość 13.670 ze strzałką w górę (normy 0.27-4.2)

  11. Elakaro13 pisze:

    dzień dobry!
    Zakończyłam miesiąc temu post leczniczy dr Dąbrowskiej i od paru tygodni obserwuję zwiększone wypadanie włosów.
    Pomiar dzisiejszy TSH wynosi u mnie 1.760 uU/ml, natomiast FT4 13.9 pmol/l. Czy te wyniki wskazują na zaburzenia pracy tarczycy?
    Pozdrawiam serdecznie.

  12. DZASTA86 pisze:

    Proszę o pomoc:
    moja historia z niedoczynnością wygląda tak:
    18.09.2014
    TSH = 3,43 [0.27-4.2] – (brak dalszej diagnostyki w kierunku niedoczynności)

    W październiku 2017 zaczęłam przygotowania do ciąży i zrobiłam niezbędne badania:
    25.10.2017
    TSH = 4.82 [0.27-4.2]
    Morfologia pokazała niedokrwistość:
    Żelazo = 26ug/dl [49-175]
    MCV = 74 fl [80-100]
    MCH = 23.6 pg [27-34]
    PWD = 18.3 % [8-18]
    NEUT% = 31.8% [38-70]
    LYMPH% = 61.2% [20-48]
    inne objawy:
    – nieuzasadnione tycie
    – ciągłe uczucie zimna
    – niskie ciśnienie i słabe krążenie (zimne stopy i dłonie)
    – ciągłe zmęczenie i senność
    -suchość skóry włosów i łamliwe paznokcie

    06.11.2017
    dalsza diagnostyka
    FT4 = 1.29 ng/dl [0.93-1.70]
    kolejne USG tarczycy wyszło w porządku (brak podejrzenia Hashimoto)

    12.12.2017
    kolejne badania uzupełniające
    TSH = 4.4 [0.27-3.2]
    TPO = 9.3 [w normie]
    ATG = 10 [w normie]
    USG tarczycy wyszło w porządku (brak podejrzenia Hashimoto)

    endokrynolog diagnozuje to jako pierwotną niedoczynność tarczycy i przepisuje:
    Letrox 50 przez pierwsze 2 tygodnie
    Letrox 75 przez kolejne dni aż do wizyty

    kolejna wizyta kontrolna po zażywaniu Letroxu 75 przez 2.5 miesiąca
    28.02.18
    TSH = 6,24 [0.27-4.2]
    FT4 = 1.2 ng/dl [0.93-1.70]
    glukoza = 90 [70-99]
    endokrynolog zwiększa dawke Letroxu do 100

    Proszę o wyjaśnienie:
    1) Dlaczego po 2,5 miesięcznym leczenia mój poziom TSH wzrósł zamiast zmaleć (tak jakby leki zadziałały odwrotnie). Czy mogę wykazywać odporność na tyroksynę lub mieć zaburzone wchłanianie w jelitach? (dodam że leki brałam prawidłowo – naczczo na 40 minut przed 1 posiłkiem)

    2) Czy nowa dawka Letrox 100 jest na pewno odpowiednia skoro Letrox 75 nie zbił TSH a wręcz je podniósł? Wg mnie powinna być większa?

    3) Czy moje wyniki na pewno wskazują na pierwotną niedoczynność tarczycy? Wg. informacji które znalazłam podwyższone TSH przy prawidłowej normie ft4 oznacza niedoczynność subkliniczną. Mylę się?

    4) Jak długo może potrwać regulowanie poziomu TSH do porządanego poziomu dla kobiet planujących ciążę? Przyznam że zależy mi na czasie a póki co nie ma żadnego efektu leczenia.

    5) Czy niedoczynność może mieć wpływ na moją tendencję do niedokrwistości? Od dłuższego czasu mam z nią problem. Wraca jak tylko przestaje suplementować żelazo. (Nie mam obfitych miesiączek.)

Dodaj komentarz

NAJCIEKAWSZE ARTYKUŁY

NAJNOWSZE WĄTKI NA FORUM

NAJNOWSZE KOMENTARZE

  • Beti:

    Witam czy mam chora tarczycę? Tsh 2,934,ft3 3,49poml, ft4 12,48, atg 316, 7, a...

  • ania5.11:

    Witam. Jak można interpretować poniższe wyniki ? ? Mam 24 lata. Kobieta Tarcz...

  • tarczyca.info:

    Szanowna Pani. Docelowe stężenie TSH w pierwszym trymestrze to mniej niż 2.5....

  • KingaR:

    Dzień dobry, bardzo proszę o pomoc. Obecnie jestem w 6 tygodniu ciąży. Moje ...

  • AndrewFlo:

    Prawej patrząc na babcie z jej perspektywy po lewej stronie....

  • AndrewFlo:

    Dzień dobry. Moja babcia ma 91 lat i w ciągu kilku (5lat) pojawiło jej się...

  • sandra1287:

    Witam jestem w trakcie 4 rzutu Gravesa w trakcie przygotowywania do leczenia jod...

  • leptynka1987:

    Wiem, że problemy z tarczycą są dziedziczne. Mój tata ma nadczynność tarcz...

  • SylaW:

    Proszę o poradę odnośnie moich wyników. W lipcu poroniłam w 9 tygodniu cią...

  • Niedoczynność tarczycy w ciąży | Tarczyca.info:

    […] Szczegóły omówiono w dziale ciąża a tarczyca […]...

  • Podwyższone TSH w ciąży | Wysokie TSH a ciąża | Portal Tarczyca.info:

    […] jawnej niedoczynności tarczycy (podwyższone TSH, obniżone FT4) omó...

  • daniela:

    Witam Mam pytanie jestem tydzień po operacji całkowitego usunięcia tarczycy...